Bazı insanlar nasıl bu kadar yaratıcı olabiliyor? Yaratıcı olmanın bir yolu var mı? Yaratıcı fikir peşinde koşanların kendilerine sıkça sorduğu sorulardır. Peki tam olarak nedir bu yaratıcılık? Gerçekten bir teoriye bağlı mıdır ya da belirli kalıpları var mıdır?

Yaratıcılık ne doğuştan gelen bir yetenek ne de durup dururken gelen bir ilham kaynağıdır. Yaratıcılık daha önce yaratılmış olanın üzerine çıkabilme, söylenmeyeni söyleme, yapılmayanı yapabilme çabasıdır. Yaratıcılık için tek sahip olmamız gereken şey; bilgi ve farklı bir düşünce biçimine sahip olmaktır. Yaratıcılığınızı geliştirmek istiyorsanız beslenmelisiniz. Beslenmek bu sektörde çok kullanılan kelimelerden bir tanesidir. Kitap okuyun, sinemaya gidin ama bunlara giderken ne olarak gidip neye baktığınız ve ne için izlediğiniz çok önemli. O sinema filmi içerisindeki bir sahneyi acaba kullanabilir miyim? Veya bugüne kadar kullanılmamış bir sinema filminin sahnesini alıp reklam da kullansam mı? diye bakmak daha önemli o yüzden beslenmek ama doğru beslenmek gerekiyor. Peki yaratıcı süreç evresini yönetmek mümkün mü? Bu süreci Jack Foster’ın Fikir Nasıl Bulunur? Kitabından kısaca özetleyecek olursak;

İlk aşama: Ürününüz veya hizmetiniz ile ilgili ‘‘hammaddeleri toplamak’’ olmalıdır.

İkinci aşama: Kuluçka süresi, yani bulduğunuz hammaddeleri özümsemek ve aralarındaki ilişkileri araştırmaktır. Bu aşamada sorunu çabucak çözemiyorsanız bir kahve arası verebilir ve tekrar kuluçkaya yatabilirsiniz.

Üçüncü aşama: Tünelin ucundan gelen ışığı gördüğünüz aşamadır. Bu ışık üzerinize son hızla gelen bir trenin ışığı olabilir ki işte o zaman oldukça etkileyici bir fikre sahipsiniz demektir. Tebrik ederiz!

Dördüncü aşama:  Sağlama. Trenin gerçekten gidip gitmediğini, kaç vagonu peşinde sürükleyebildiğini, en önemlisi raydan çıkıp çıkmayacağının analiz edildiği süreçtir.

Yaratıcı ilanları ölçmek ne kadar mümkün emin olmamakla beraber. Ödül kazanmış işler üzerinde ki araştırmalara baktığımızda yaratıcı fikirlerin yaklaşık %90’nın belirli kalıplar altında sınıflandırılabildiğini görüyoruz. Ersin Salman’ın çevirdiği İsrail’de ki iki tane teoriyi binlerce reklama bakıp araştırdıkları bir araştırma var. Yaratıcı kalıplar, şu ana kadar reklam yaratıcılığında neler baz alınarak reklam üretiliyor diye araştırılmış ve ortaya birkaç tane kalıp çıkmış. Örneğin, Fransa’da düzenlenen bir golf turnuvası için bir ilan fikri arıyoruzsunuz. İlan için fikirler düşünmeye başladınız. Öncelikle araştırmaya başlayarak işe koyulalalım. Fransa’da ki golf turnuvasını anlatmak için ne yapabiliriz? Fransa’da ki golf turnuvasını anlatmak için bir tane kruvasan, bir tane de golf topunu birleştirip bu iki yuvarlak objeden bir ilan yapabiliriz. İşte bu bir yaratıcılıktır. İki şeyi birleştirmek, bu bir yaratıcı düşünce biçimiyse burada önemli olan iki şeyi, hatta yapabiliyorsanız üç veya dört şeyi birleştirebilmektir. Biraz önce bahsettiğimiz iki şeyi birleştirme, benzetme veya tersten gösterme, abartma, metafor bunlar yaratıcı kalıplar ama bu kalıpların dışında da bu kalıplara girmeyen ve girmemesi gerektiğini düşündüğümüz başka türlü yaratıcılıklar var. İşte aslında işin büyüsü de bu tarafta hani onu aramak ve bulmak ile ilgili işte onu arayıp bulduğunuz zaman yaratıcı oluyorsunuz. Bu kalıpları birkaç örnekle ele alacak olursak;

1. Birleştirme

Ürün veya hizmetiniz ile ilgili oluşturduğunuz ‘’hammaddeleri’’ daha önceden belirlediğiniz mesaja veya mecraya göre bağlantılı hale getirin.

2. Harekete Geçirme

Fizikesel katılım ile kullanıcıyı reklama yönlendirin. Bu aşamada basit ve anlaşılır olamaya özen gösterin.

3. Benzetme

Ürününüz ile en alakalı sembolü, mesajınız ile kaynaştırın.

4. Eksiltme

Metni, ürünü, ürünün ismini hatta logoyu kaldırmayı deneyin.

5. Aşırı Sonuç

Olabildiğince hatta hiç beklenmedik şekilde abartın.

6. Absürt Alternatif

Doğrudan ürüne değil yarara odaklanın.

7. Tersyüz Etme

Ürününüz olmasaydı hayat nasıl olurdu.

8. Aşırı Çaba

Ürününüz için tüketicinin  göz atacağı adımları deneyin.

Kaynak; Jack Foster, Fikir Nasıl Bulunur?

Jacob Goldenberg, Reklamın Şifresini Kırmak

Yiğit Ayvazoğlu Yaratıcılık Röportajı